Του Ευάγγελου Καμπόλη
Χειρουργού, μαιευτήρα, γυναικολόγου
Εφηβεία ίσως η ωραιότερη χρονική περίοδος στην ζωή του ανθρώπου, αλλά ταυτόχρονα και η πιο δύσκολη. Περίοδος ξεγνοιασιάς, ανεμελειάς και μετάβασης από την παιδική στην ενήλικη ζωή, αλλάζει ο χαρακτήρας των εφήβων & δεν μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους. Αυξάνονται τα δικαιώματα αλλά και χαρακτηρίζεται από σημαντικές σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν και στα δύο φύλα από τα 8 έως τα 18 χρόνια της ζωής.
Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι ο έφηβος αποκτά την ικανότητα αναπαραγωγής.
Αναπτυξιακά την χωρίζουμε σε 3 περιόδους:
Στην Πρώϊμη Εφηβεία (10-14 Ετών), στην Μέση Εφηβεία (14-17 Ετών) και στην όψιμη Εφηβεία (πάνω από 17 Ετών).
Όλες αυτές οι σωματικές και ορμονικές αλλαγές ενδέχεται να επηρεάσουν τις σχέσεις του εφήβου με το άλλο φύλο. Ωριμάζοντας ο άξονας Υποθάλαμος – Υπόφυση – Γονάδες, παράγονται ορμόνες (Αυξημένη Τεστοστερόνη στα Αγόρια & περισσότερα Οιστρογόνα & Προγεστερόνη στα κορίτσια), εμφανίζεται η σεξουαλικότητα που είναι μέρος της ταυτότητας του φύλου. Στην αρχή της εφηβείας οι σωματικές αλλαγές είναι έντονες και θεαματικές, οι έφηβοι βλέπουν τις αμέτρητες αλλαγές στο σώμα τους (να μεγαλώνουν τα γεννητικά όργανα, να αυξάνεται η τριχοφυϊα ή να βαραίνει η φωνή στα αγόρια και να μεγαλώνει το στήθος στα κορίτσια).
Στην μέση εφηβεία ο έφηβος περνά στην πράξη όσον αφορά το σεξ, πειραματίζεται έντονα και πιθανό να αποκτήσει ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις, συνήθως με συνομηλίκους του. Στην όψιμη εφηβεία, ο έφηβος αποκτά την ικανότητα να έχει λειτουργική σχέση, τόσο με τους άλλους όσο και με τον σύντροφό του. Με την έναρξη των σεξουαλικών επαφών ο έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο μιας ανεπιθύμητης κύησης ή με τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Η αντισύλληψη είναι η μόνη λύση και θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη διότι ο καθένας έχει την δική του ιδιαιτερότητα. Οι συνήθεις τρόποι αντισύλληψης που προτείνονται δεν διαφέρουν & πολύ από τις συνήθεις μεθόδους των ενηλίκων.
Το ανδρικό προφυλακτικό : Είναι η πιό δημοφιλής μέθοδος και προσφέρει εκτός της αντισύλληψης και κάποιο βαθμό προστασίας από τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις που σημειώνουν αύξηση στην εφηβεία.
Είναι φθηνό – προσιτό – εύχρηστο και ασφαλές.
Το γυναικείο προφυλακτικό : Ελέγχεται από την γυναίκα και είναι χρήσιμο στην περίπτωση που ο άνδρας δεν συνεργάζεται, μπορεί να εισαχθεί στον κόλπο ακόμα και
8 ώρες πριν την πράξη.
Τα αντισυλληπτικά χάπια : Μιμούνται τον έμμηνο κύκλο, αναστέλλουν την ωρίμανση του ωοθυλακίου,αλλοιώνουν το ενδομήτριο μειώνοντας την δυνατότητα εμφύτευσης,καθιστούν
εχθρική την τραχηλική βλέννη και ελαττώνουν την κινητικότητα των σαλπίγγων.
Η μέθοδος Ρυθμού : Καλό είναι να αποφεύγεται και ιδιαίτερα στην εφηβεία όπου και ο κύκλος παρουσιάζει μεγάλη αστάθεια, κάθε άλλο παρά ασφαλής είναι.
Την ίδια ανασφάλεια προσφέρει στην έφηβο και η διακεκομμένη συνουσία.
Η επείγουσα ορμονική αντισύλληψη : Ενδεικνύεται σε αποτυχία ή αστοχία μεθόδου αντισύλληψης και σε περιπτώσεις θυμάτων σεξουαλικής βίας. Είναι αποτελεσματική εάν ληφθεί τις πρώτες 12 ώρες, αναστέλλει την ωοθυλακιορρηξία ή την εμφύτευση.
Δεν αποτελεί μέθοδο αντισύλληψης ρουτίνας και δεν προστατεύει απο τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ο συνδυασμός αντισυλληπτικών χαπιών και προφυλακτικού αποτελούν την καλύτερη δικλείδα ασφαλείας. Το αντισυλλυπτικό χάπι χρησιμοποιείται από περισσότερες από ένα εκατομμύριο γυναίκες στον κόσμο. Είναι η δημοφιλέστερη αντισυλληπτική μέθοδος στην Ευρώπη, αλλά όχι και στην Ελλάδα όπου προτιμάται μόνο από το 3% των γυναικών.
Το 75% των ζευγαριών στην χώρα μας χρησιμοποιεί προφυλακτικό.
Το 27 % των Ελληνίδων χρησιμοποιεί το χάπι της επόμενης ημέρας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας 75 εκατομμύρια κυήσεις στον κόσμο είναι ανεπιθύμητες, απ'αυτές τα 45 εκατομύρρια οδηγούνται στην άμβλωση.
Κλείνοντας να υπενθυμίσουμε ότι η εφηβεία είναι η ωραιότερη χρονική περίοδος της ζωής, όμως επειδή ελλοχεύουν πάρα πολλοί κίνδυνοι, είναι απαραίτητο οι έφηβοι να είναι ενημερωμένοι για την αντισύλληψη & τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, καθώς επίσης να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν εάν τους συμβεί κάποιο ατύχημα.
Άν είναι κορίτσια και έχουν ολοκληρωμένες σχέσεις να ξεκινήσουν να πηγαίνουν τακτικά στον γυναικολόγο και να κάνουν το Τέστ Παπανικολάου μία φορά τον χρόνο.
Dr. Καμπόλης Ευάγγελος,
Μαιευτήρας- Γυναικολόγος
πηγή ..iatropedia.gr
.